Karın fıtıkları, karın duvarındaki kasların veya fasya olarak adlandırılan sert zarların zayıflaması sonucu, karın bölgesinde yer alan bir iç organın zayıf noktalardan dışarı doğru çıkması ile oluşmaktadır. Göbek fıtığı ve kasık fıtığı karın fıtıklarından en bilinenleridir. Karın fıtıkları, fıtığın yaygın belirtisi olan şişliklerin yanı sıra kendisini karın ağrısı ve bağırsak tıkanıklığı ile de belli etmektedir.

Kasık bölgesinde embriyolojik süreçte oluşan ve hayat boyu açık kalan iki adet açıklık bulunmaktadır. Erkeklerde bu açıklıklardan sperm kanalı ve testis damarları geçmektedir. Kadınlarda ise, uterusun yerinde sabit kalmasını sağlayan ligamentum rotundum bağı bu açıklıktan geçmektedir. Bu açıklıkları çevreleyen kas ve dokunun gevşemesi, genişlemesi ya da zarar görmesi ile karın organlarının oluşan boşluklardan dışarı çıkmasıyla kasık fıtığı meydana gelmektedir. Yeni doğan erkek çocuklarda meydana gelme sıklığı çok daha fazladır. Testisler vücuttaki doğal konumuna doğru yavaş yavaş kayarken, yukarıda bahsedilen açıklık bu bölgede meydana gelir. Ve gelişim aşamasında bağırsaklar için yeterli yer kalmadığı durumlarda, yeni doğan erkek çocuklarda kasık fıtığı gözlemlenir.

Ameliyat yeri fıtığı ya da kesi yeri fıtığı olarak bilinen rahatsızlık, karın bölgesinde gerçekleştirilen cerrahi bir işlem sonrasında meydana gelmektedir. Cerrahi işlem sırasında iç organlara müdahale edebilmek için fasya dokusunun kesilmesi gerekmektedir, fasya dokusu dikildikten sonra tam iyileşme sağlanmadan karın iç basıncının artması, kesi yerine yakın doku ve iç organların bu bölgeden dışarı doğru taşmasına ve dolayısıyla kesi yeri fıtığı oluşumuna sebep olmaktadır. Bu sebeple karın bölgesinde geçirilen cerrahi müdahalelerin ardından fıtık riskini azaltmak için ağır yük taşımaktan, ani hareketlerden, fazla ıkınmaktan, ağır spor yapmaktan ve yoğun öksürüklerden olabildiğince kaçınmak gerekmektedir. Kesi yeri fıtığı en çok nükseden fıtık çeşididir. Ameliyat bölgesinde herhangi bir şişlik oluşması ve mide bulantısı gözlemlenmesi durumunda ilgili doktorunuzla en kısa sürede iletişime geçmeniz gerekmektedir.

Omurganın bel bölgesi vücut ağırlığını en çok taşıyan bölge olarak bilinmektedir ve omurganın bu bölgesi 5 adet omur ve diskten oluşmaktadır. Diskler, omurlar arasında dengeyi sağlayan, omurganın hareket kabiliyetine katkıda bulunan sert dokulardır.

Tıpta lomber disk hernisi olarak adlandırılan bel fıtığı, omurgadaki omurlar arasında bulunan disk dokusunun yıpranması, yırtılması, kopması ve yerinden kayması ile çevresindeki sinir köklerini sıkıştırması sonucu meydana gelmektedir. Sinir köklerine yakın konumlarda bulunan diskler, bulundukları yerlerden taştığında ya da koptuğunda sinir köklerine baskı yapabilirler ve bunun sonucunda da kişilerde bel ağrısı, bacak ağrısı ve bacak uyuşması gibi rahatsızlıklar meydana gelir.

Vücudun hareket ve denge mekanizmasını oluşturan omurga, omur ismi verilen 33 kemikten oluşmaktadır. Omurlar birbirine disk ve yüzeysel eklemler ile bağlanmaktadır. Jöle kıvamındaki bir merkezden ve sert bir dış katmandan oluşan diskler, omurları birbirine bağlayan en önemli yapılardır. 

Vücudun boyun bölgesinde 7 adet omur ve diskler yer almaktadır. Fazla ağır yük kaldırmak ya da yanlış bir hareket yapmak disk dokularına zarar verebilmektedir. Ayrıca, yaş ilerledikçe diskin jölemsi kıvama sahip olan merkezi su içeriğini yavaş yavaş kaybeder ve diskin yerine getirdiği dengeleme görevini yeterince iyi gerçekleştiremeyebilir. Bu durum sonucunda da disk herhangi bir hasar aldığında disk yapısının bozulması söz konusu olmaktadır. Herhangi bir sebeple disk içindeki dokunun, sinirlerin ve omuriliğin yer aldığı boşluğa doğru taşması boyun fıtığına neden olmaktadır.

Fıtık belirtileri arasında en yaygın olan deri altında meydana gelen şişliktir. Fıtık belirtileri, fıtığın bulunduğu bölgeye göre farklılık gösterebilmektedir. Karın bölgesinde meydana gelen fıtık karın ağrısına sebep olabilir. Boyun ve bel bölgesinde meydana gelen fıtık rahatsızlığı, fıtığın oluştuğu yer çevresinde ağrı, güçsüzlük, hissizlik gibi rahatsızlıklara sebep olabilir.

Fıtık tedavisi, fıtığın bulunduğu bölgeye göre değişiklik gösterebilmektedir. Bebeklerde göbek fıtığı gözlemlendiğinde, doktor kontrolü ile birlikte 2 yaşına kadar fıtığın iyileşmesi beklenir, fıtığın 4 yaşına kadar iyileşmediği durumlarda ve yetişkinlerde göbek fıtığı oluşması durumunda cerrahi müdahale gerekmektedir. Kasık fıtığı tedavisi için geliştirilmiş bir ilaç tedavisi yoktur ve tedavi için uygulanabilecek tek yol ameliyattır, ameliyat teknikleri farklılaşabilir fakat cerrahi müdahale olmadan kasık fıtığı tedavisi günümüzde mümkün değildir. Kesi yeri fıtığı tedavisinde de kasık fıtığında olduğu gibi uygulanabilecek tek yöntem ameliyattır. Ameliyat ile fıtık oluşumuna neden olan bölgede iyileştirmeler yapılması gerekmektedir.

Bel ve boyun fıtığı tedavileri diğer fıtık türlerinden farklı olarak cerrahi olmayan yöntemleri de içlerinde barındırmaktadırlar. Bel ve boyun fıtıklarının tedavisinde hastalık çok ilerlememişse yaygın olarak ilk etapta egzersiz, fizik tedavi ve istirahat tavsiye edilmektedir. İstirahat süresi genellikle 1 hafta 10 gün sürmektedir. Bunlara ek olarak ultrasonik ısıtma tedavisi, elektrik uyarıları, sıcak uygulama, soğuk uygulama ve elle masaj gibi tedavi yöntemleri de bulunmaktadır. Bu uygulamalar omurga üzerinde bulunan fıtığın ağrısını, kas spazmını ve etkisini azaltmak için uygulanır. Bel ve boyun fıtığı oluşum sebebi disk yapısının bozulması olduğu ve bu yapının ilaçla tedavisi mümkün olmadığından tedavi sürecinde kullanılan ilaçlara dikkat edilmesi gerekmektedir. 

Omurga üzerinde yapılan fıtık ameliyatlarının amacı, diskin sinirlere baskı yapan bölümünü çıkararak hastanın normal yaşantısına dönmesini sağlamaktır. Bel ve boyun fıtığı tedavilerinde uygulanan ameliyat yöntemi, diskektomi olarak adlandırılmaktadır. Diskektomi işleminde hastaya sedasyon uygulandıktan sonra fıtıklaşan diskin bulunduğu bölgeye küçük bir kesik atılır. Omurga üzerinde bulunan kaslar kemiklerden ayrılır, fıtıklaşan disk ve diskten kopan diğer parçalar çıkarılır. Fıtığın baskı sağladığı sinirler üzerinde artık hiçbir baskı olmadığına emin olmak için sinir çevresindeki kemik çıkıntıları ameliyat esnasında alınabilir.

Özetle her fıtık çeşidi için farklı bir tedavi yöntemi uygulanabilir. Uygulanan tedavi yöntemi fıtığın evresine, hastanın yaşına, genetik etmenlere ve çeşitli unsurlara göre değişiklik gösterebilir. Fıtık rahatsızlığına sahipseniz, uzman bir doktorla görüşüp kendiniz için uygun olan tedavi yöntemini doktor ile birlikte belirlemeniz gerekmektedir.